سوند فولی چیست؟ کاربردها، انواع و مزایای استفاده

سوند فولی یکی از پرکاربردترین انواع سوندهای پزشکی است که برای تخلیه ادرار از مثانه در شرایطی خاص استفاده می‌شود. این نوع سوند که به آن سوند ادراری دایمی نیز گفته می‌شود، از طریق مجرای ادرار وارد مثانه شده و با استفاده از یک بالون در داخل مثانه ثابت می‌ماند. سوند فولی معمولاً در بیماران بستری، افرادی با ناتوانی حرکتی، بعد از جراحی‌های خاص و در برخی شرایط اورژانسی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ساختار و عملکرد سوند فولی

سوند فولی از یک لوله نازک، انعطاف‌پذیر و اغلب از جنس سیلیکون یا لاتکس ساخته می‌شود. در انتهای این لوله، یک بالون کوچک قرار دارد که پس از ورود سوند به مثانه با تزریق آب استریل پر می‌شود تا از خروج ناخواسته سوند جلوگیری شود. همچنین یک یا چند کانال (لومن) در بدنه سوند تعبیه شده‌اند که یکی برای تخلیه ادرار و دیگری برای پر کردن بالون کاربرد دارد. در مدل‌های سه‌راهه، کانال سوم برای شست‌وشوی مثانه یا تزریق دارو استفاده می‌شود.

موارد استفاده از سوند فولی

• بیمارانی که تحت جراحی‌هایی مانند جراحی پروستات، لگن یا شکم قرار می‌گیرند، نیاز به سوند فولی دارند تا در دوره نقاهت، دفع ادرار به‌صورت کنترل‌شده انجام شود.
• افرادی که به دلایل عصبی یا آسیب‌های نخاعی قادر به تخلیه مثانه نیستند، از این نوع سوند استفاده می‌کنند.
• در موارد احتباس ادراری شدید یا اندازه‌گیری دقیق حجم ادرار برای کنترل وضعیت بیماران بحرانی، سوند فولی بسیار مؤثر است.
• برای جلوگیری از بروز زخم فشاری ناشی از آلودگی به ادرار، استفاده از سوند ضروری است.

انواع سوند فولی

سوندهای فولی در اندازه‌ها، طول‌ها و جنس‌های مختلفی عرضه می‌شوند. برخی از رایج‌ترین انواع آن عبارت‌اند از:

• سوند فولی لاتکس: رایج و ارزان‌تر ولی با احتمال حساسیت در برخی بیماران.
• سوند فولی سیلیکونی: ضد حساسیت و مناسب برای استفاده طولانی‌مدت.
• سوند فولی دو راهه: دارای دو کانال برای تخلیه ادرار و پر کردن بالون.
• سوند فولی سه راهه: مخصوص شست‌وشوی مداوم مثانه، مناسب بیماران خاص مانند بعد از جراحی پروستات.

مزایای استفاده از سوند فولی

• کمک به تخلیه دقیق و مداوم ادرار
• پیشگیری از آسیب به کلیه‌ها در صورت احتباس ادراری
• بهبود بهداشت بیمار و کاهش خطر عفونت‌های پوستی در بیماران بی‌اختیار
• اندازه‌گیری دقیق خروجی ادرار در بخش مراقبت‌های ویژه

نکات مهم در استفاده از سوند فولی

استفاده از سوند فولی باید زیر نظر پزشک یا پرستار آموزش‌دیده انجام گیرد. رعایت بهداشت، تعویض منظم و بررسی نشانه‌های عفونت از جمله موارد ضروری در استفاده از این وسیله پزشکی است. همچنین انتخاب سایز مناسب با توجه به شرایط بیمار اهمیت بالایی دارد.